…για τους λαούς, τις εργασιακές σχέσεις, τις κοινωνίες, η εποχή μετά τον ιό γίνεται ορόσημο του μετα-καπιταλισμού.
Πριν λίγο καιρό είχα ρωτηθεί από έναν, εδώ και καιρό «παροπλισμένο» φίλο, αντικαπιταλιστή, διεθνιστή, αν ελπίζω ότι αυτή η παγκόσμια ασχήμια θα ανατραπεί κάποτε.
Όχι, του απάντησα και συνοφρυώθηκε, ασκοφυσώντας τον καπνό του.
«Όχι, με τα μέσα που μέχρι τώρα χρησιμοποιήθηκαν, γιατί αν αυτά ήταν αποτελεσματικά αυτό θα είχε ήδη συμβεί” συμπλήρωσα, κι αναθάρρησε.
Δηλαδή; με προέτρεψε.
«Αν έρθει κάτι που μπορεί να αξιοποιηθεί ώστε να κινητοποιήσει τις ανθρώπινες συνειδήσεις, θα έρθει από το Περιβάλλον, ως αποτέλεσμα του Παγκοσμιοποιητικού Καπιταλισμού. Θα έχει καταστροφικές συνέπειες και μόνο μέσα από τα αντανακλαστικά στο έσχατο σημείο της επιβίωσης, μπορεί κάτι να γίνει, αν βέβαια, αυτό αξιοποιηθεί ως νέα επίγνωση!».
Έτσι απάντησα τότε, έπειτα σκέφτηκα τι έλεγα και μου φάνηκε τραβηγμένο σενάριο, δηλαδή ο νηστικός καρβέλια ονειρεύεται. Δεν έχω σκοπό να βλογήσω τα γένια μου, μόλο που το κάνω, καμιά φορά σας συμβαίνει να λέτε κάτι που φαίνεται να έρχεται από το πουθενά, να εξελίσσεται και να βρίσκεστε με την ίδια απορία, τι έγινε τώρα; Το Πεδίο έχει τις απαντήσεις όπως θα δούμε παρακάτω.
Τα «εργαλεία» για να ερμηνεύσουμε και να κατανοήσουμε τα φαινόμενα, μοιάζουν παρωχημένα και έτσι βρισκόμαστε αναγκασμένοι να χρησιμοποιούμε όρους κι έννοιες από διαφορετικά πεδία της επιστήμης και της εμπειρίας.
Σήμερα βιώνουμε παγκόσμια απειλή (όχι άνευ προηγουμένου) ωστόσο το αχανές Πεδίο* που πάντα υπάρχει, είναι πια τόσο δικτυωμένο που οι συνέπειες ακόμη δεν έχουν πάρει μία σχηματισμένη Μορφή. (Χρήση όρων κι εννοιών της ψυχολογίας της Μορφής, Gestalt)
*Πεδίο νοείται αυτό που περιέχει τα πάντα κι όλα έρχονται και πηγαίνουν σε αυτό! Μερικές βασικές ιδιότητες είναι ότι,
- Το Πεδίο είναι ό,τι υπάρχει
- Το Πεδίο είναι δυναμικό και αλληλοσχετιζόμενο, που σημαίνει ότι πολλά πράγματα είναι πιθανό να σχετίζονται και να είναι ουσιώδη και δεν μπορούν να αποκλειστούν a priori
- Το Πεδίο συνεχώς αλλάζει και βρίσκεται σε ροή
- Όλα ανήκουν στο Πεδίο και δεν μπορούν να αποκολληθούν από αυτό
- Το Πεδίο έχει Ιστορία
- Γεγονότα και μοτίβα τείνουν να επαναλαμβάνονται συνέχεια ξανά και ξανά
- Μικρά γεγονότα μπορεί να έχουν ευρείες και απρόσμενες συνέπειες
Βρισκόμαστε στο στάδιο του σχηματισμού της Νέας Μορφής. Όλα είναι ακόμη, θολά. Η μορφή (οικονομική, πολιτική, κοινωνική) δεν έχει ξεχωρίσει από το φόντο, (φανταστείτε μία «κουνημένη» φωτογραφία). Αυτό το ανακάτεμα, προκαλεί η πανδημία του ιού, ως καταλύτης – επιταχυντής της Παγκόσμιας “χημικής” αντίδρασης.
Ωστόσο θα ήμασταν, τουλάχιστον αφελείς ή σκοπούμενα ωφελημένοι παραπλανητές, αν δεν σταθούμε να παρατηρήσουμε τα στοιχεία του φόντου που στήριζαν την προηγούμενη μορφή που τώρα θρυμματίζεται και σκορπίζει σαν την στάχτη στον άνεμο.
Τα μεγαλύτερα μυστικά κρύβονται σε κοινή θέα!
Έχουμε την τάση οι άνθρωποι (βιολογικά) να επικεντρωνόμαστε στην μορφή και να αγνοούμε το φόντο, κάπως έτσι λειτουργεί η αντίληψη και κατά συνέπεια ο εγκέφαλος. Το γεγονός ότι εστιαζόμαστε σε αυτό που έρχεται μπροστά μας, δεν σημαίνει ότι το πίσω (φόντο) δεν υπάρχει! Μάλιστα ένα καλό φόντο προάγει την μορφή και την κάνει καθαρή και καλά σχηματισμένη. Για παράδειγμα, σκεφτείτε ένα λευκό φλιτζάνι πάνω σε ένα μαύρο τραπέζι.
Έτσι, η μορφή που διαλύεται επιταχυντικά σήμερα, είναι αυτή του νεο-φιλελεύθερου μοντέλου της παγκοσμιοποίησης, κυρίαρχη στην κοινωνία από την πολιτική έως και την ψυχαγωγία. Στο φόντο υπήρχαν στοιχεία, τα οποία έρχονταν μπροστά ως ξεχωριστές μορφές, και ο κυρίαρχος νεο-φιλελεύθερος καπιταλισμός γινόταν το φόντο.
Παράδειγμα: το μεταναστευτικό γινόταν και γίνεται μορφή, ενώ οι ιμπεριαλισμοί που στηρίζουν την μορφή της μετανάστευσης υποχωρούσαν στο φόντο. Κάπως έτσι με ένα συνεχές μπρος – πίσω χειραγωγείται η αντίληψη, η σκέψη, τα συναισθήματα και επομένως η δράση.
Κάπως έτσι καταλήγει να φταίει ο λαθρο, ο έποικος, το Ισλάμ, ο τεμπέλης δημόσιος υπάλληλος, ο φοροκλέφτης έμπορος, κτλ που γίνεται μορφή, κι όχι το ΝΑΤΟ, η ΕΕ, το οικονομικό σύστημα που έχει επιβληθεί ως η μόνη επιλογή, και οι λογής -λογής εξυπηρετητές τους, που βρίσκονται στο φόντο.
Ο ιός είχε άλλη γνώμη κι αποκαλύπτει…
Η πανδημία απογυμνώνει με φρικώδη τρόπο και φέρνει μπροστά ως Μορφή το παγκόσμιο οικονομικό σύστημα αφήνοντας πίσω στο φόντο, ότι λίγο πριν ήταν μπροστά με σκοπό και στόχο. Σκοπός να κρύβεται το ίδιο το κυρίαρχο σύστημα διαπλεκόμενων εξουσιών, στόχος το μυαλό σου (Κ. Γώγου).
- Αποκαλύπτει την στρεβλότητα των αντιλήψεων περί ελεύθερης αγοράς, οι οποίες στις παρούσες συνθήκες γίνονται επικίνδυνες και εγκαταλείπονται άρον – άρον.
- Αποκαλύπτει ότι εδώ και πολλά χρόνια οι κυβερνήσεις (ΕΕ) μετατρέποντας κάθε αγαθό και την υγεία ακόμη, σε εμπόρευμα δημιούργησαν ένα τέρας, τελικά ευάλωτο. Αυτό το τέρας προσπαθούν να δαμάσουν, δαμάζοντας τον ιό. Με ποια μέσα; Με εθνικοποιήσεις, με επιτάξεις, με επιδόματα, με κάθε λογής οικονομικό παρεμβατισμό ανατρέχοντας σε σοσιαλιστικά εγχειρίδια!
- Αποκαλύπτει τα παρακάτω ψεύδη
α. η ρήση – ρητορικό ερώτημα της Θάτσερ «Ποια κοινωνία; Δεν υπάρχει κοινωνία, μόνο άτομα υπάρχουν», και
β. η λαφυραγώγηση της Δαρβινικής θεωρίας για την εξέλιξη των ειδών μέσω της φυσικής επιλογής, μετατρέποντάς την σε κοινωνική «θεωρία» ότι δήθεν «οι κοινωνικές ανισότητες είναι φυσικό (!) πράγμα» (Μητσοτάκης ΔΕΘ) κι όχι πολιτικο-κοινωνική κατασκευή, ξεχνώντας σκοπούμενα ότι ως είδος εξελιχθήκαμε μέσω της αλληλεγγύης και της συνεργασίας.
Με λίγα λόγια αποκαλύπτει ότι, ο ατομοκεντρισμός πέθανε χθες! Κι αν όχι, θα τον σκοτώσουμε εμείς, ειδάλλως θα σκοτώσει εκείνος εμάς!
Παρατηρούμε τις εθνικοποιήσεις σε Ισπανία, Ιταλία, τα μέτρα, αλλά και τις δηλώσεις Μακρόν αδιαφορώντας για το σύμφωνο σταθερότητας, και διαπιστώνουμε ότι ανακάλυψαν εκ νέου τον άνθρωπο! Ο κρίσιμος αριθμός (κρίσιμη μάζα) έγειρε την πλάστιγγα. Χωρίς καταναλωτές και παραγωγή το σύστημα καταρρέει και μας χρειάζονται για να γυρίσει ο τροχός. Δεν έγιναν αίφνης σοσιαλιστές με κοινωνική συνείδηση, η οικονομία καταρρέει κι είμαστε τα απαραίτητα εκείνα δόντια που χρειάζεται ο τροχός για να γυρίσει. Ακούγεται ίσως, κυνικό, είναι όμως η πραγματικότητα είναι κυνικότερη από μένα.
Από την άλλη μεριά η Βρετανία πιστή στο δόγμα της φανερώνει το πιο ακραίο πρόσωπο της Καπιταλιστικής αυτορρύθμισης, πρώτα η οικονομία. Μία σύγχρονη ευγονική που αντιμετωπίζει την κατάσταση με όρους «δαρβινικούς» όπως περιγράψαμε πιο πάνω, δηλαδή όποιος αντέξει! (εύχομαι την ώρα που γράφονται τούτες οι γραμμές να αλλάξει ρότα από την οργίλη αντίδραση του Βρετανικού λαού).
Μερικά στοιχεία του Πεδίου που τώρα βρίσκονται στο φόντο ακόμη, αναδύονται ως ερωτήματα κι οι πιθανές απαντήσεις που προκύπτουν από την μέχρι τώρα εμπειρία, θα μας δώσουν μία προοπτική της πιθανής μορφής που μέλλει να σχηματιστεί (;)
Δανείζομαι τα παρακάτω εύστοχα ερωτήματα του Ηλία Ζιώγα
- Πώς θα αντιμετωπιστούν, για παράδειγμα, οι ατελείωτες χρεοκοπίες στον παγκόσμιο τουριστικό κλάδο;
- Πώς θα εξυπηρετηθούν τα 19 τρις δολάρια επισφαλών εταιρικών δανείων;
- Με ποιο τρόπο θα αποφύγει την πλήρη κατάρρευση ένα χρηματοπιστωτικό σύστημα βουτηγμένο στο χρέος περισσότερο και από το 2008;
- Τι θα γίνει με την καλπάζουσα ανεργία και την καθίζηση της ενεργούς ζήτησης;
- Και τέλος, για να έρθουμε και στα δικά μας, πώς θα στηριχθούν τα δημόσια οικονομικά όταν οι αγορές θα αρνούνται να δανείσουν;
Η ανεργία κι η ανισότητα θα διευρυνθεί, και στα του οίκου μας ήδη μέχρι την 31/12/2019 και πριν ο ιός κάνει την εμφάνισή του, τα στοιχεία λένε, αυτά που δεν σου λένε: Η ελληνική οικονομία είναι εξαιρετικά αδύναμη, με πολύ φτωχούς ρυθμούς ανάπτυξης (μόλις 1,9% για το 2019), χαμηλότατες επενδύσεις, περιορισμένη κατανάλωση, χαμηλή παραγωγικότητα, αρνητική καθαρή αποταμίευση και ροπή προς έλλειμμα στις διεθνείς εμπορικές συναλλαγές. Το χρέος της είναι μεγαλύτερο από ποτέ (356δις, ή 185% του ΑΕΠ). Τα Μνημόνια την σταθεροποίησαν νεκρώνοντας την αναπτυξιακή δυναμική! (Κ. Λαπαβίτσας)
Κάθε εθνικοποίηση θα επιστρέψει στον «νόμιμο ιδιοκτήτη» της, απορροφώντας το δημόσιο κάθε χώρας, όλη την ζημιά. Κάθε δάνειο χώρας, θα πρέπει να πληρωθεί. Η εμπειρία του πρόσφατου παρελθόντος προοιωνίζει την μορφή που θα αναδυθεί στο μέλλον. Η ίδια πιθανά, με πιο σκληρά χαρακτηριστικά.
Έτσι, η πραγματική αιτία της κατάρρευσης, ο Παγκοσμιοποιητικός νέο-φιλελεύθερος καπιταλισμός θα υποχωρήσει στο φόντο ξανά, αφού μορφή θα είναι ο ιός, όπως πριν ήταν το
Μεταναστευτικό. Οι μορφές αλλάζουν ενώ η διαδικασία της αλλαγής είναι αναλλοίωτη.
Η επίγνωση της διαδικασίας που περιγράψαμε είναι σημαντική για την μετά-ιό εποχή.
Με το καλό κι όταν περάσει το κακό, θα πρέπει να θυμόμαστε.
Να θυμάμαι εγώ εσένα κι εσύ εμένα.
Ότι μαζί κινδυνέψαμε, ασθενήσαμε, πεθάναμε, όπως πεθαίνουν εκατομμύρια παιδιά στο φόντο του Καπιταλιστικού κόσμου της επίπλαστης αφθονίας, και επειδή είναι στο φόντο δεν το βλέπουμε.
Ο αυτοστοχασμός είναι απαραίτητος κι η δράση πρέπει να ξεχειλίζει επίγνωση, η επιστροφή των αξιών της Δημοκρατίας, της Δικαιοσύνης, της Ισότητας, έρχονται ξανά για να επαναθεμελιώσουν τον κόσμο μας που στροβιλίζεται, χρόνια τώρα ανάμεσα σε άυλους τίτλους των κερδοσκόπων, τα ομόλογα και την λιτότητα.
Η παλλαϊκή απαίτηση για δωρεάν Υγεία, για δυνατό Εθνικό Σύστημα Υγείας με αύξηση των δαπανών πρακτικά σημαίνει : όχι όλα για την Γερμανία (ΕΕ), σημαίνει όλα για όλους.
Ο άνθρωπος πρέπει να έρθει μπροστά, να γίνει η κυρίαρχη μορφή, η κυρίαρχη ιδεολογία κι η οικονομία το φόντο. Το φόντο θα στηρίζει την μορφή, η οικονομία θα υπηρετεί τον άνθρωπο κι όχι ο άνθρωπος την οικονομία! Τα υλικά αγαθά θα είναι στην υπηρεσία του ανθρώπου κι όχι ο άνθρωπος υπηρέτης των αγαθών.
Η επίγνωση ενός λαού είναι εμπρόθετη τον κινητοποιεί σε δράση με στόχο την ικανοποίηση των αναγκών του για μια αξιοπρεπή ζωή. Χωρίς την επίγνωση κάθε δράση είναι σπασμωδική κι αντιφατική με συνέπεια να εξουδετερώνεται και εν τέλει η ζωή να γίνεται συγκρουσιακή, πολωμένη, κι ανυπόφορη.
Με αυτόν τον τρόπο εξηγούνται οι κοινωνικοί αυτοματισμοί, οι μεν εναντίων των δε! Η μία συντεχνία εναντίον της άλλης, έτσι η Πόλις, η πολιτική κοινωνία (Αριστοτέλης) δεν οδηγείται στην Αρετή. Χάνει την ψυχή της, κι η ψυχή της πολιτικής κοινωνίας, της Πόλης δεν είναι τίποτε άλλο από το πολίτευμά της. Η Δημοκρατία!
Με λίγα λόγια για αυτό η ολιγαρχία κυβερνά, και από τον φόβο να χάσει ότι έχει κερδίσει πάνω στους κόπους, τον ιδρώτα και το αίμα των κοινωνιών θα επανέλθει δριμύτερη!
Το πρόταγμα πια θα είναι πιο ξεκάθαρο από ποτέ. Δημοκρατία παντού και δημοκρατικός λαϊκός έλεγχος στις αποφάσεις που καθορίζουν τις ζωές μας.
Αυτές οι δύο τάσεις (ολιγαρχία vs δημοκρατία) θα συγκρουστούν σφοδρά και πολύ γρήγορα…
Συμβαίνει, ταυτόχρονα, και κάτι άλλο εξίσου σημαντικό. Ο ένας λαός επηρεάζει τον άλλον, κι αυτή την στιγμή πολλοί λαοί συντονίζονται στην ίδια συχνότητα γιατί παρόμοιες ανάγκες τους ωθούν σε αντίστοιχες δράσεις πχ (κίτρινα γιλέκα). Το σκληρό ευρώ απειλείται με διάλυση!
Ό άνθρωπος πρέπει να είναι η απάντηση σε κάθε ερώτημα! (Μπρεντόν). Αυτό που ξεχνούν εκείνοι που τον αναφέρουν είναι το δεύτερο σκέλος της πρότασης, σε κάθε ερώτημα!
Στα ερωτήματα που θα τεθούν ο άνθρωπος πρέπει να είναι η απάντηση, από τους πλειστηριασμούς έως το μεταναστευτικό. Η κόλλα που κρατά την κοινωνία σε συνοχή είναι και πρέπει να είναι η ανθρωπιά!
Έτσι, πρέπει εμείς να τους το θυμίζουμε. Η αυτοστοχαστική δράση οφείλει να ξεπερνά τα κόμματα ακόμη κι αν τα συμπεριλαμβάνει, κι όχι τα κόμματα να καθοδηγούν τον στοχασμό μας. Το φαινόμενο που ζούμε είναι μία κοινωνική εμπειρία παγκόσμιου μεγέθους, και θα είναι οπωσδήποτε μεταμορφωτική εμπειρία. Η επίγνωση της διαδικασίας αλλαγής των μορφών που εξηγήσαμε θα σημάνει τι μορφή θέλουμε να δώσουμε σε τούτη την μεταμόρφωση…
Κοινωνία Ανθρώπινη ή «κοινωνία» των Αγορών;